Dunkirk và bài học "thiếu tôn trọng lich sử" khi làm phim lịch sử

Siêu phẩm mới nhất của đạo diễn tài ba Christopher Nolan đã và đang chinh phục giới phê bình và khán giả thế giới và được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những tác phẩm sẽ làm nên chuyện tại Oscar năm nay. Tuy nhiên, đó chỉ là những thành công về mặt chất lượng nội dung, còn nếu xét trên khía cạnh một bộ phim lịch sử thì Dunkirk lại làm rất nhiều người tức giận vì sự phiến diện của nó. Bộ phim không hề làm sai lệch lịch sử, tuy nhiên cách truyền tải của nó lại khiến nhiều người có cái nhìn sai lệch về lịch sử.

Khi thưởng thức Dunkirk, không ít khán giả phải thán phục sự cứng cỏi của quân đội Anh Quốc cũng như sự đoàn kết, đồng lòng của cả dân tộc này. Tuy nhiên có một nhân tố cực kỳ quan trọng, đóng vai trò then chốt trong cuộc rút lui thành công này đã bị Christopher Nolan hoàn toàn đưa vào quên lãng, đó chính là sự hy sinh của quân đội Pháp. Vì vậy, không ngạc nhien khi ngoài những khán giả có hiểu biết và sự yêu thích đối với lịch sử, nhân tố bày tỏ sự phản đối dữ dội nhất dành cho bộ phim này chắc chắn chính là giới truyền thông nước Pháp.

Tờ báo Le Monde đã lên tiếng chỉ trích Dunkirk một cách cực kỳ giận dữ vì đã có “thái độ vô ơn” với vai trò của quân đội Pháp trong cuộc rút lui của lực lượng quân đội viễn chinh Anh tại vùng bờ biển Dunkirk vào năm 1940 khi bị phát xít Đức bủa vây và còn cho rằng đây là bộ phim “thuần Anh Quốc”. Trong bài báo, nhà báo Jacques Mandelbaum đã viết: “120.000 binh lính Pháp được giải cứu đường đường chính chính đã ở đâu trong phim? 40.000 binh lính Pháp đã hy sinh tính mạng để bảo vệ thành phố trước kẻ thù hùng mạnh để tạo đường thoát cho quân đội Anh đã ở đâu trong phim?”

Ngoài ra, nhà báo này cũng đặt ra câu hỏi tại sao Christopher Nolan không nhắc tới binh đoàn Pháp ở Lille bị quân lính phe Đồng minh bỏ rơi khi tưởng rằng đã thua cuộc, cũng như một nửa số dân ở Dunkirk phải bỏ mạng vì bị phát xít Đức ném bom vào thành phố. Nhà báo này còn cho rằng, thứ lịch sử mà Nolan đã đưa lên phim đã tạo ra cho khán giả một cái nhìn cực kỳ sai lệch về binh lính Pháp, đồng thời cho rằng những gì thể hiện trong tác phẩm không hề xứng đáng với cống hiến của họ trong sự kiện lịch sử quan trọng này.

Tờ Huffpost của Pháp cũng chia sẻ nỗi thất vọng khi Dunkirk chỉ tập trung miêu tả binh lính Anh, mà quên đi những lực lượng khác cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng xuyên suốt cuộc di tản lớn nhất lịch sử quân sự thế giới này.

Phản ứng giận dữ như vậy của giới truyền thông Pháp là vô cùng dễ hiểu khi hang chục nghìn binh lính Pháp đã phải hy sinh thân mình để giúp quân đội Anh có thể rút lui. Thậm chí, trước khi Dunkirk chính thức ra rạp, truyền thông nước này còn bảy tỏ rất nhiều hy vọng vào tác phẩm này, tiêu biểu là nhà sử học Dominique Lormier của Pháp đã bày tỏ quan điểm cá nhân khi chưa xem phim rằng: “Hy vọng bộ phim sẽ ghi nhận sự hy sinh của 30.000 lính Pháp thiệt mạng. Họ đã giúp quân đội Anh tránh khỏi thảm họa phải đầu hàng.

Có một sự thật không thể thay đổi rằng chính binh lính Pháp đã gỡ gạc thể diện cho người Anh, đồng thời khiến Hitler không thể buộc chính phủ Anh ngồi vào bàn đàm phán. Đó là điều mà chính cố Thủ tướng Anh Churchill cũng từng ghi nhận”.

Không chỉ vậy, những khán giả có hiểu biết với lịch sử còn được một phen thất vọng tràn trề vì sự đơn giản trong cốt truyện của Dunkirk. Christopher Nolan vốn nổi tiếng là một vị đạo diễn thích khai thác những vấn đề tưởng chừng đơn giản theo một góc nhìn cực mới lạ và thú vị. Chính vì vậy,  trước khi phim công chiếu, nhiều người đã hy vọng bộ phim sẽ đào sâu, phân tích và giải đáp những câu hỏi bí ẩn vô cùng quan trọng theo tư duy của riêng mình, trong đó vấn đề mà khán giả muốn được mang ra “mổ xẻ” nhất chính là tại sao khi đang trên đà chiến thắng, Hitler lại không nhân cơ hội đó tiêu diệt gọn cả 400.000 quân Đồng Minh mà lại dừng lại chơi trò “mèo vờn chuột” để rồi tạo điều kiện cho Anh – Pháp có thể rút quân an toàn? Nolan đã sản xuất những bộ phim dài đến 3 tiếng đồng hồ như Insterstellar, vậy tại sao bỗng nhiên lại làm một bộ phim “siêu ngắn” như Dunkirk (106 phút) và bỏ phí những khía cạnh vô cùng chân thực và thú vị khác trong cuộc chiến lịch sử này?

Tất nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể hiểu được tinh thần mà Christopher Nolan muốn truyền tải thông qua bộ phim này. Giống như những gì James Cameroon đã làm để khiến cả thế giới ngạc nhiên trước Titanic, Nolan không tạo ra Dunkirk để kể diễn biến của một cuộc chiến mà ai cũng đã biết, ông làm nên tác phẩm này là để kể câu chuyện về những cá nhân vô danh, thầm lặng và rồi qua đó đả kích sự tàn bạo, khốc liệt của chiến tranh. Và để làm được điều này, ông đã bắt buộc phải hy sinh đi tính vẹn toàn của lịch sử. Còn việc ca ngợi Dunkirk như một siêu phẩm điện ảnh hay “ném đá” nó vì truyền tải sai lệch lịch sử, điều đó còn tuỳ thuộc vào quan điểm cá nhân của mỗi người.

Cuộc Di Tản Dunkirk hiện đang được công chiếu tại các rạp chiếu phim trên toàn quốc từ ngày 21/7/2017.

Rapchieuphim team

Cách chúng tôi đánh giá một bộ phim