Dunkirk - Một tuyệt phẩm điện ảnh đầy tranh cãi

Dunkirk - tác phẩm mới nhất của Christopher Nolan đã chính thức được ra mắt khán giả trên toàn thế giới và ngay lập tức được coi là một trong những siêu phẩm điện ảnh xuất sắc nhất từ đầu năm 2017 đến nay.

Dunkirk – Bộ phim không dành cho những kẻ thiếu kiên nhẫn

Để tóm tắt nội dung của Dunkirk là rất khó, vì toàn bộ nội dung phim vô cùng đơn giản và đã gói gọn trong chính cái tên của nó. Đúng vậy, toàn bộ phim là câu chuyện về cuộc di tản lớn nhất trong lịch sử quân sự thế giới tại bãi biển Dunkirk của Pháp năm 1940.

Mở đầu phim là cảnh quân lính Đồng Minh đang tuyệt vọng vì bị quân Đức bao vây, với những tờ truyền đơn được rải khắp phố phường mô tả tình thế hiểm nghèo mà quân đội Anh – Pháp đang gặp phải, hòng dụ họ đầu hàng. Cậu lính trẻ Tommy (Fionn Whitehead thủ vai) cũng những người bạn của mình tìm mọi cách để thoát thân trong vô vọng, dù quê nhà chỉ cách đó một eo biển nhưng họ chẳng thể nào về được khi liên tiếp những con tàu cứu hộ bị quân Đức đánh chìm.

Đồng thời, gần như cùng lúc đó, Mr. Dawnson (Mark Rylance thủ vai) đã không ngại hiểm nguy, đi theo lời kêu gọi của chính phủ, dùng con thuyền du lịch nhỏ của mình tìm mọi cách đi đến Dunkirk nhằm giải cứu cho các binh lính đang mắc kẹt trong vô vọng. Người con trai lớn của ông cũng đã từng là một phi công trong quân đội và hi sinh anh dũng trong cuộc chiến, thế nên hơn ai hết, Dawnson hiểu những ám ảnh tâm lý cùng cực mà những người lính tội nghiệp này gặp phải khi đứng trên ranh giới của sự sống và cái chết. Do đó, ông đã làm mọi cách để giúp họ có thể trở lại quê nhà.

Thế nhưng, những nỗ lực tìm đường về nhà của những người lính trẻ như Tommy cùng với sự cố gắng của những người dân thường quả cảm như ông Dawnson sẽ không thể thành công nếu thiếu đi sự “bảo hộ” trên bầu trời của lực lượng không quân Anh, mà tiêu biểu là sự mưu lược và tài tình của những anh chàng phi công như Farrier (Tom Hardy thủ vai).

Với nội dung đơn giản như vậy, đạo diễn Christopher Nolan đã rất thông minh khi khéo léo chia tách câu chuyện trong cuộc ba địa điểm khác nhau với ba cuộc chiến đầy cam go, khốc liệt: đất liền, trên biển và trên không với ba mốc thời gian hoàn toàn khác biệt. Đối với những người lính đang khổ sở chịu đựng trên bãi biển, khoảng thời gian diễn ra câu chuyện của họ là trong vòng 1 tuần; với những người dân thường đang lênh đênh trên biển để hướng đến Dunkirk, câu chuyện của họ diễn ra trong vòng 1 ngày; còn đối với những người phi công đang tìm mọi cách nhằm triệt tiêu hết máy bay địch ở trên không, câu chuyện của họ lại diễn ra trong vỏn vẹn chỉ 1 giờ đồng hồ.

Cách kể chuyện phi tuyến tính này có thể nói vừa là điểm trừ mà lại vừa là điểm cộng của phim. Đối với những người hơi chậm hiểu, không chịu quan sát hay chỉ quen với cách dẫn dắt câu chuyện của những bộ phim giải trí đơn thuần thì đây chắc chắn không phải là một tác phẩm dành cho họ vì họ sẽ không hiểu được mạch phim đang diễn ra tới đâu và những câu chuyện nhỏ nhặt của từng nhân vật có liên quan gì với nhau không. Tuy nhiên cũng chính nhờ cách dẫn dắt này đã giúp cho một bộ phim có nội dung đơn giản trở nên “đầy đặn” hơn hẳn. Và hơn hết, đối với những khán giả xem phim thực sự tập trung và hiểu được mạch phim ngay từ đầu thì khi bộ phim càng trôi dần về cuối, khi câu chuyện của các nhân vật tại ba địa điểm cùng ba mốc thời gian khác nhau này gặp nhau tại một điểm, khi đó họ sẽ đạt được sự thoả mãn tột cùng, như thể vừa nhận được phần thưởng sau khi giải được một bài toán cực kỳ hóc búa vậy.

Dunkirk – Cuộc tháo chạy trần trụi, điểm giao hoà của chủ nghĩa anh hùng và chủ nghĩa cá nhân 

Dunkirk là một bộ phim lấy đề tài chiến tranh, nhưng nó lại không phải là một bản anh hùng ca bi tráng dẫn đến một chiến thắng rực rỡ như những bộ phim khác mà đã đi thẳng vào bản chất của sự kiện lịch sử này. Trước khi cuộc di tản xảy ra, quân Đồng Minh đã thất bại hoàn toàn trước quân Đức cả về chiến lược lẫn vũ khí, vì vậy Dunkirk chỉ đơn giản là một cuộc rút quân, tháo chạy của những “bại binh” theo cái nhìn trực diện, trần trụi và nhân bản nhất có thể.

Cuộc Di Tản Dunkirk là một bộ phim lột tả hiện thực một trần trụi, nhưng nó cũng lại là một điểm giao hoà hoàn hảo giữa chủ nghĩa anh hùng và chủ nghĩa cá nhân. Ở đây gần như không có sự đối đầu giữa người tốt - kẻ xấu, không có sự xả thân vì sự an nguy của trái đất mà đó là câu chuyện về những người lính trẻ khao khát trở về nhà sau khi đã chịu đựng đủ những đau khổ của chiến tranh, phải chống chọi lại nỗi ám ảnh về cái chết từng giây, từng phút; đó là câu chuyện về những người dân thường không màng đến quyền lợi cá nhân của bản thân mà lao vào vùng nguy hiểm để giải cứu đồng loại của mình; và đó là câu chuyện về những người lính dũng cảm, bỏ mặc sự an nguy của bản thân để làm mọi thứ để giúp đồng đội có thể sống sót trở về.

Tuy Dunkirk đi sâu khai thác câu chuyện của mỗi cá nhân, nhưng toàn bộ tác phẩm lại không hề thấm đẫm chủ nghĩa cá nhân. Các nhân vật trong phim hầu như không được đề cập đến tên họ hay hoàn cảnh xuất thân. Họ chỉ là những con người bình thường, làm mọi thứ để đạt được mục đích của bản thân, dù cho mục đích đó là vì mình hay vì người khác. Cách kể câu chuyện về các nhân vật vô danh giúp Dunkirk có được góc nhìn mới mẻ và nhân bản hơn về con người trong thời chiến vì những nhân vật này chính là đại diện cho tất cả những con người có liên quan và phải chịu đựng sự tàn bạo của chiến tranh, từ đó vẽ ra bức tranh toàn cảnh cuộc di tản Dunkirk nói riêng, và một góc nhìn khác về chiến tranh nói chung.

Dunkirk – Đỉnh cao của kỹ thuật làm phim Hollywood

Có thể nói rằng, đúng như hứa hẹn của đạo diễn Christopher Nolan, Dunkirk chính là một đỉnh cao về kỹ thuật làm phim của Hollywood trên cả hai phương diện hình ảnh và âm thanh. 

Suốt 100 phút của bộ phim sẽ là sự luân phiên giữa tình hình chiến sự trên không, trên biển và trên đất liền, nội dung không có lúc nào thực sự được đẩy lên đỉnh điểm nhưng toàn bộ mạch phim lại luôn trong tình trạng dồn dập và không có chỗ cho những giây phút yên bình. Thế  Và để duy trì được sự hồi hộp, căng thẳng cho khán giả thì phần âm thanh đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Sẽ không ít lần bạn phải giật mình thon thót vì tiếng đạn chát chúa va vào thân máy bay, tiếng ngư lôi bắn vào thân tàu cứu hộ, nghẹt thở khi nhân vật bị mắc kẹt trong chiếc máy bay đang chìm dần xuống biển hay run rẩy sợ hãi khi nghe những tiếng kêu cứu thảm thiết của những người lính đang vùng vẫy trong vô vọng. Không cần sử dụng đến những bản nhạc nền rườm rà, Dunkirk khiến người xem bị ám ảnh bới thứ âm thanh chân thật đến gai người. Xuyên suốt bộ phim hầu như chỉ có một đoạn nhạc duy nhất được phát đi phát lại nhưng vẫn không hề gây nhàm chán; ngược lại, nhịp điệu lúc nhanh lúc chậm của nhạc nền kết hợp với tiếng bom đạn nổ vang trời khiến khán giả cảm thấy sự tàn nhẫn cùng cực của chiến tranh.

Bên cạnh đó, kỹ thuật quay phim cùng phần xử lý kỹ xảo cũng chẳng kém cạnh khi các hiệu ứng chảy, nổ đều được làm kỳ công, chi tiết, nhìn rất thật. Dunkirk được quay hoàn toàn bằng máy phim 65 mm định dạng lớn và IMAX 65 mm tạo nên những khung hình tuyệt mỹ. Toàn bộ khung cảnh cuộc chiến, từ sự trống trải của bờ biển Dunkirk cho đến sự kỳ vỹ của eo biển Mache xanh ngắt hay sự bao la của bầu trời rộng lớn đều được ghi lại một cách không thể tuyệt vời hơn.

Đối với cá nhân người viết, Dunkirk là một tác phẩm nghệ thuật được hoàn thiện tốt, tuy nhiên vì cách khai thác phi tuyến tính (vốn vừa là điểm cộng vừa là điểm trừ) cùng với sự phiến diện trong cách thể hiện lịch sử đã khiến cho bộ phim đánh mất sự hoàn hảo mà lẽ ra nó đã có được. Dunkirk chắc chắn không phải một tác phẩm mà ai cũng có thể hiểu và cảm nhận, tuy nhiên đây vẫn chắc chắn là một bước đột phá trong sự nghiệp của đạo diễn lừng danh Christopher Nolan và mang đến sự thoả mãn thực sự cho những khán giả yêu điện ảnh khó tính.

Cuộc Di Tản Dunkirk hiện đang được công chiếu tại các rạp chiếu phim trên toàn quốc từ ngày 21/7/2017.

Trailer của bộ phim:

Rapchieuphim team

Cách chúng tôi đánh giá một bộ phim