Bạn còn nhớ siêu phẩm Crazy Rich Asians (Siêu giàu châu Á) khắc họa thành công giới siêu giàu mới nổi Singapore khiến Hollywood phải thay đổi cái nhìn định kiến về mẫu hình nhân vật châu Á trong điện ảnh? Đến với A Land Imagined (Vùng đất tưởng tượng), bạn sẽ thấy một thế giới đối trọng hẳn với bộ phim vừa kể trên.

Tác phẩm của đạo diễn trẻ Siew Hua Yeo đã giành giải Báo vàng tại Liên hoan phim Locarno (2018). Rạp Chiếu Phim đã tình cờ xem được trên Netflix và mong muốn giới thiệu ngay tới khán giả bộ phim này với tràn đầy nỗi khắc khoải đơn độc của dân nhập cư.

Dân nhập cư nhỏ nhoi giữa lòng phố thị hào nhoáng

Phim khoác lớp áo trinh thám khi theo chân viên cảnh sát Lok truy tìm nguyên nhân mất tích của anh công nhân Wang – một dân nhập cư xuất xứ Trung Quốc bị mất tích tại Singapore. Càng dấn thân vào những manh mối đứt gãy, Lok càng thấu hiểu cuộc sống cực nhọc, vất vả, cô đơn và thiếu tiếng nói quyền lợi của dân nhập cư giữa sự hào nhoáng, giàu có của thành thị.

Thay vì phá án theo cách thông thường, Lok chấp nhận tự mình trải nghiệm vào chính cuộc sống khốn cùng của họ. Anh còn có một năng lực mơ thấy những gì sẽ diễn ra dù chưa gặp những nạn nhân bao giờ. Thế nên thế giới hư ảo của phim khiến người xem không bị nhàm chán bởi một câu chuyện mang bản chất hiện thực.

Chúng ta thấy Wang bị đứt lìa cánh tay khi làm việc tại công trường xây dựng. Nhưng ông chủ người Hoa thay vì hỏi han sức khỏe lại nói lớn anh như một tấm gương không mấy tốt đẹp để các công nhân khác cẩn thận làm việc, không là sẽ ảnh hưởng tới năng suất lao động. Người duy nhất hỏi han Wang trong mọi tình huống khó khăn rằng “Anh vẫn ổn chứ?”, “Anh có sao không?” lại là một người dân cư khác với nước da đen và câu chuyện nợ nần bỏ xứ ra đi. Đó chính là Ajit cũng sẽ gặp tình cảnh mất tích tương tự.

Mindy - cô gái trông quán internet công cộng vào ban đêm tưởng chừng không phải làm những công việc nặng nhọc và có vẻ khá khẩm nhất trong hội nhập cư lại có những câu chuyện riêng tư cũng không hề vui vẻ hơn là mấy. Cô bức xúc, nhàm chán với công việc tẻ nhạt, liên tục muốn được đổi gió “hàng đêm” trên chiếc ô tô tải cà tàng không chính chủ của Wang. Phân đoạn Wang và Mindy nằm dài trên bãi cát, nói về nguồn gốc của vùng lấn biển thật sự khắc họa chân dung những con người “không có quê hương”. Cát và đất chảy dạt từ nhiều quốc gia bồi đắp nên vùng lấn biển Singapore hiện giờ. Họ nằm trên xứ lạ mà tự an ủi bản thân đây là mùi vị quê nhà xứ sở thông qua nắm cát chảy trên kẽ tay.

Nỗi nhớ nhà và người thân cùng sự nặng nhọc của công việc chưa phải là đỉnh điểm của câu chuyện nhập cư. Tất cả các nhân vật của phim đều đơn độc, họ ít cười và giữ thái độ mặt lạnh xuyên suốt hầu hết bộ phim. Wang khi nào cũng im lặng với những lão chủ người Hoa, anh chỉ mở lời khi trò chuyện với tri kỷ hoặc nói lời đề nghị về công việc của mình. Anh lúc nào cũng lầm lì, lủi thủi, làm bạn với thế giới game ảo hàng đêm mất ngủ, dù anh chơi rất dở và đêm nào cũng bị giết thảm hại.

Khi cảnh sát Lok đến hỏi về thái độ hài lòng của Ajit nói riêng và lao động nhập cư nói chung ở công trường xây dựng này, lẽ đương nhiên họ đành phải trả lời là “Rất tốt” đến mức Lok phải nghi ngờ, ngập ngừng về sự miễn cưỡng đó. Những tiếng ồn ào đòi quyền lợi duy nhất của họ chỉ xuất hiện trên video Lok xem qua máy tính. Một người đàn ông mặc đồng phục công nhân leo lên giàn cao công trường, cầm loa nói vọng xuống. Trông anh như đang ăn vạ và cực kỳ thảm thương. Có lẽ anh cũng không có kết cục tốt đẹp gì vì như đang “lấy trứng chọi đá”.

Những cảnh quay toàn với thiên nhiên rộng lớn, con người bé nhỏ nép vào trong góc. Màu sắc công trường cùng dòng sông chảy chỉ quanh quẩn tông xám và trắng đơn điệu như cuộc sống của lao động nhâp cư. Không gian hẹp của ký túc xá tồi tàn và quán internet công cộng cũng giống như “cái lưới” đang bủa vây các anh thanh niên buồn bã. Từng góc máy, từng cỡ cảnh, từng tông màu trong phim đều mang dụng ý nghệ thuật sâu sắc.

Khoảnh khắc họ nhảy nhót với bản nhạc bản địa cũng vô cùng mơ hồ, nửa thực, nửa mơ, là họ mà không phải họ. Nỗi nhớ, nỗi đau, nỗi cô đơn trộn lẫn tạo nên bức tường lặng im kiên cố, rào chắn họ với thế giới thành thị.

Lối kể chuyện hack não phân thân nhân vật

Ít có phim nào hòa quyện thành công hai yếu tố hiện thực và kỳ ảo, A Land Imagined (Vùng đất tưởng tượng) đã tạo nên sự bất giờ. Lok và Wang là hai người hay chỉ là hai tâm trạng trong cùng một bản thể? Liệu có tồn tại một cảnh sát chính trực và tâm huyết thật sự chịu khó lần mò câu chuyện về những người nhập cư như Lok? Và rằng chính Wang đã thú thật khi anh may mắn được ngủ một giấc dài ngon lành sau bao tháng mất ngủ triền miên, anh đã mơ thấy cái chết của chính mình và có người đã đi tìm kiếm anh. Không ai khác chính là cảnh sát Lok?

Nếu quan sát kỹ, khán giả cũng thấy nét tương đồng giữa Lok và Wang. Họ đều giữ thái độ lạnh lùng, điềm tĩnh trong mọi tình huống. Họ cô độc, ít nói và thấu hiểu mọi chuyện. Khoảnh khắc cảnh sát Lok ngồi ở bàn máy game nhìn vào màn hình webcam thấy có Wang hiện lên – là cả hai đang thật sự gặp nhau hay chỉ là một người đang nhìn vào màn hình ảo trong vẻ ngạc nhiên cực độ? Châu Á đã có một điển tích rất quen thuộc về Trang Chu mộng hồ điệp, là Trang Chu mơ mình hóa bướm  hay bướm mơ thấy mình hóa Trang Chu. Rạp Chiếu Phim càng tâm đắc với bộ phim vì chất Á Đông đậm nét này.

Với cái kết lơ lửng chẳng khác nào Ròm của Việt Nam, phim tạo ra cảm xúc trái chiều cho khán giả. Người rất thích, kẻ thì thấy hụt hẫng vì vấn đề chẳng thể giải quyết mà lại càng tạo cảm giác lơ lửng cho khán giả.

Nhìn chung diễn xuất của diễn viên đều đạt mức tốt, tuy có nhân vật cô gái Mindy do Quách Nguyệt thủ vai chưa thật sự thuyết phục Rạp Chiếu Phim. Những hình xăm của cô rất ngầu nhưng dường như nội tâm nhân vật chưa khiến khán giả lay động. Cách đánh đèn lấp loáng đủ màu sắc đỏ vàng không khác phim Vương Gia Vệ là mấy nhưng lại chưa đạt tới mức “đỉnh của đỉnh”.

Nếu bạn muốn tìm tới một tác phẩm điện ảnh mới lạ, dám nói những điều ít ai nói về hiện thực dân nhập cư, A Land Imagined (Vùng đất tưởng tượng) là một lựa chọn quá phù hợp. Nhưng nếu bạn cảm thấy hụt hẫng khi càng về cuối, phim càng bế tắc cũng đừng quá ngạc nhiên vì đây là chủ đích của đạo diễn Siew Hua Yeo. Hoặc có thể lý giải, phim chưa đủ độ xuất sắc toàn diện để cân bằng cảm xúc khán giả. Tuy nhiên, Rạp Chiếu Phim mong rằng các bạn vẫn sẽ có trải nghiệm thú vị khi thưởng thức bộ phim. Nếu thấy phim có nhiều điểm khúc mắc, hãy thảo luận cùng chúng tôi tại Group nhé.

Rapchieuphim team

Cách chúng tôi đánh giá một bộ phim